Phát triển Đồng Tháp tiên phong, kiểu mẫu về nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh

Chiều 13/8, tại thành phố Cao Lãnh, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Tháp nhằm đánh giá tình hình, kết quả phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị của tỉnh thời gian qua; đề ra phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới; giải quyết một số kiến nghị của tỉnh.

Quy mô kinh tế lần đầu tiên vượt qua mốc 100.000 tỷ đồng

Các báo cáo, ý kiến tại cuộc làm việc thống nhất đánh giá, trong thời gian qua, Đồng Tháp đạt nhiều kết quả tích cực, ấn tượng trong phát triển kinh tế - xã hội.

Tăng trưởng GRDP của tỉnh năm 2022 đạt 8,62%; quy mô kinh tế của tỉnh lần đầu tiên vượt qua mốc 100.000 tỷ đồng, xếp thứ 5/13 vùng và 29/63 cả nước. GRDP bình quân năm 2023 ước đạt 68,83 triệu đồng/người (năm 2022 là 62,1 triệu đồng/người). Tăng trưởng GRDP 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 5,89%.

Các lĩnh vực kinh tế tăng trưởng tốt. 6 tháng năm 2023, giá trị sản xuất công nghiệp đạt 35.000 tỷ đồng, tăng 6,96%; giá trị sản xuất nông - lâm - thủy sản đạt 21.671 tỷ đồng, tăng 3,94%; tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ đạt 63.000 tỷ đồng, tăng 13,14%; du lịch thu hút được 2,5 triệu lượt khách, tăng 8,99%, loại hình du lịch nông nghiệp được đẩy mạnh.

Cơ giới hóa nông nghiệp được tiến hành mạnh mẽ; tái cơ cấu nông nghiệp đạt nhiều kết quả, xây dựng được các chuỗi ngành hàng hiệu quả (lúa, cá tra, hoa cảnh, sen...). Trong khu vực ĐBSCL, Đồng Tháp có sản lượng lúa xếp thứ 3 (hơn 3 triệu tấn mỗi năm); diện tích trồng xoài xếp thứ nhất (khoảng 14.000 ha, sản lượng 137.000 tấn); sản lượng cá tra xếp thứ nhất (trên 500.000 tấn, xuất khẩu sang 134 quốc gia, kim ngạch khoảng 900 triệu USD). Đồng Tháp đứng thứ ba cả nước về sản phẩm OCOP với 357 sản phẩm. Có 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 94,78% số xã.

Đồng Tháp đã hoàn thành dự thảo Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, đang thực hiện các thủ tục trình phê duyệt. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt khoảng 11.000 tỷ đồng, tăng 12%, trong đó vốn ngân sách Nhà nước tăng mạnh (33,7%). Giải ngân vốn đầu tư công 7 tháng đạt 50,38%; tiến độ các dự án trọng điểm quốc gia được thúc đẩy; đã khởi công, khẩn trương thực hiện dự án cao tốc Cao Lãnh - An Hữu thành phần 1 (bàn giao mặt bằng đạt trên 95,5%); triển khai dự án nâng cấp Quốc lộ 30 đoạn Cao Lãnh - Hồng Ngự giai đoạn 3...

Tỉnh đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4 (đạt 73,92%); thúc đẩy chuyển đổi số và điều hành thông minh; cải thiện năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI năm 2022 xếp 5/63).

Đồng Tháp tăng cường các hoạt động đồng hành cùng doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh với nhiều mô hình phong phú; triển khai xây dựng Không gian khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Trong 7 tháng thu hút được 10 dự án (trong đó có 3 dự án FDI) với tổng vốn 6.319 tỷ đồng; có 380 doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký 2.060 tỷ đồng.

Diện mạo đô thị, nông thôn nhiều đổi mới theo hướng hiện đại. Tỉnh phát triển văn hóa, xã hội hài hòa với phát triển kinh tế; chú trọng xây dựng văn hóa, con người Đồng Tháp. Thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo. Quốc phòng, an ninh được giữ vững; chính trị - xã hội ổn định, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; làm tốt công tác đối ngoại, nhất là với các địa phương của Campuchia.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản đồng tình với các báo cáo, ý kiến tại cuộc làm việc; ghi nhận, biểu dương nỗ lực và đánh giá cao kết quả mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Đồng Tháp đạt được thời gian qua, đã góp phần vào sự phát triển chung của cả nước.

Thủ tướng đánh giá Đồng Tháp đã tích cực triển khai Nghị quyết 13-NQ/TW năm 2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL, Nghị quyết 19-NQ/TW năm 2022 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, tích cực sản xuất lương thực, góp phần bảo đảm an ninh lương thực của đất nước.

Bên cạnh những kết quả, thành tựu rất cơ bản, Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại, hạn chế của Đồng Tháp. Tỉnh phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh, phát triển chưa bền vững. Huy động vốn đầu tư còn thấp so với tiềm năng và yêu cầu thực tế (huy động vốn đầu tư toàn xã hội 6 tháng mới bằng 20,67% GRDP). Sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ phục hồi nhưng tốc độ còn chậm. Một số vấn đề môi trường, đất đai, tổ chức lại không gian phát triển, quy hoạch dân cư… cần làm tốt hơn. Tỉ lệ đô thị hóa còn thấp so với tỉ lệ đô thị hóa chung cả nước.

Đồng thuận cao về định hướng phát triển, quyết tâm, khát vọng vươn lên

Thủ tướng và các đại biểu cũng dành nhiều thời gian phân tích về tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của Đồng Tháp. Theo đó, tỉnh có vị trí chiến lược đối với vùng ĐBSCL, với diện tích 3.382 km² (thứ 40/63 cả nước), có 50 km đường biên giới, 2 cửa khẩu quốc tế với Campuchia.

Diện tích đất phù sa lớn, trong vùng trọng điểm về sản xuất lương thực, thực phẩm của cả nước. Có nhiều làng nghề đặc thù địa phương (45 làng nghề được công nhận); được coi là "không gian ẩm thực miền Tây". Hệ thống giao thông thuận lợi với nhiều quốc lộ và giao thông đường thủy (nhất là qua sông Tiền, sông Hậu và khi cao tốc Cao Lãnh – An Hữu hoàn thành tới đây…).

Tiềm năng du lịch với nhiều di tích, danh thắng nổi tiếng (Gò Tháp, Kiến trúc cổ Kiến An Cung, Khu căn cứ Xẻo Quít, Khu di tích Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc...); hệ sinh thái đa dạng với nhiều rừng đặc dụng và các vùng đất ngập nước (Vườn quốc gia Tràm Chim, Rừng tràm Gáo Giồng…).

Đồng Tháp có truyền thống lịch sử hào hùng, đã đào tạo nhiều cán bộ cho Trung ương; với nguồn nhân lực dồi dào và chất lượng (dân số trên 1,6 triệu người, thứ 17/63 cả nước, tỉ lệ lao động qua đào tạo đạt 74,3%); người Đồng Tháp thân thiện, nghĩa tình, năng động, sáng tạo, yêu nước nồng nàn.

Đáng chú ý, Thủ tướng cho rằng, Đồng Tháp đã có được một số nền tảng quan trọng, như có sự đồng thuận, nhất trí cao về định hướng phát triển, quyết tâm, khát vọng vươn lên với điều kiện mới. 

Tỉnh đã xác định rõ mục tiêu phát triển cân bằng, toàn diện và bền vững; phát triển dựa trên chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn; chăm lo nguồn nhân lực, coi yếu tố con người là quan trọng nhất. Môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi với 15 năm liên tiếp trong nhóm 5 tỉnh, thành phố có chất lượng điều hành xuất sắc nhất cả nước về năng lực cạnh tranh cấp tỉnh.

Các đại biểu cho rằng, với nhiều tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, với nền tảng và động lực mới, có thể kỳ vọng Đồng Tháp ngày càng khẳng định vai trò, vị thế quan trọng, trở thành trung tâm giao lưu kinh tế giữa ĐBSCL với các nước Tiểu vùng sông Mekong, là trung tâm du lịch sinh thái của vùng ĐBSCL và cả nước; tiếp tục khẳng định vị trí trung tâm đầu mối nông nghiệp bền vững, dẫn đầu cả nước trong một số lĩnh vực nông nghiệp có lợi thế như thuỷ sản, trái cây, lúa gạo…; trở thành một trong những tỉnh đáng sống và hạnh phúc với các tiêu chí hướng đến sự cân bằng, hài hòa và bền vững.

Phát triển Đồng Tháp nhanh, toàn diện, bao trùm, bền vững

Theo Thủ tướng, thời gian tới, nhiệm vụ, yêu cầu đặt ra cho cả nước nói chung và Đồng Tháp nói riêng là rất nặng nề, đòi hỏi các cấp, các ngành phải nỗ lực lớn hơn, quyết tâm cao hơn, tiếp tục đổi mới tư duy, nhận thức, phương pháp, cách tiếp cận và tổ chức thực hiện phát triển kinh tế - xã hội, phát huy những mặt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế, vượt qua các khó khăn, thách thức.

Thủ tướng nêu rõ mục tiêu phát triển Đồng Tháp nhanh, toàn diện, bao trùm, bền vững, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, quan hệ tốt với nước láng giềng Campuchia.

Đánh giá cao tầm nhìn, định hướng chiến lược phát triển, phương châm hành động của tỉnh, Thủ tướng đề nghị quán triệt một số quan điểm chỉ đạo, điều hành.

Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh, cùng xây dựng Đồng Tháp trở thành tỉnh tiên phong, kiểu mẫu trong thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII về xây dựng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh, dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tập trung vào chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, nhất là lĩnh vực nông nghiệp. Thủ tướng yêu cầu cần xây dựng Đề án tổng thể để triển khai định hướng này.

Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Nghị quyết Đại hội XI của Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp.

Đồng Tháp cần tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường, đi lên từ bàn tay, khối óc, khung trời, mảnh đất, cửa khẩu của mình, không trông chờ, không ỷ lại; dựa vào nguồn lực bên trong là cơ bản, quyết định, chiến lược, lâu dài (gồm con người, thiên nhiên, truyền thống lịch sử - văn hoá), đồng thời coi trọng nguồn lực bên ngoài là quan trọng và đột phá.

Bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; kiên định nguyên tắc, mục tiêu xuyên suốt nhưng phải linh hoạt, sáng tạo, bảo đảm hiệu quả. Tổng kết, đánh giá bài học kinh nghiệm, phát huy mô hình hay, cách làm hiệu quả. 

Tăng cường phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực... Đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực; xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, trong sạch, tận tụy, vì nhân dân phục vụ.

Lãnh đạo các bộ, ngành phát biểu tại cuộc làm việc - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Khẩn trương hoàn thiện, trình phê duyệt quy hoạch tỉnh

Về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng yêu cầu tỉnh tập trung cho công tác quy hoạch, khẩn trương hoàn thiện, trình phê duyệt quy hoạch tỉnh với tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, phát huy tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, tạo động lực, không gian phát triển mới, tiếp tục đẩy mạnh liên kết vùng ĐBSCL và TPHCM. Thủ tướng gợi ý Đồng Tháp xây dựng cung quy hoạch để công khai quy hoạch, người dân có thể giám sát việc thực hiện quy hoạch, thu hút đầu tư, tạo sản phẩm du lịch mới…

Tập trung thúc đẩy ba động lực tăng trưởng (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu); khai thác tốt thị trường nội địa và nước ngoài; quyết liệt đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, sinh kế cho người dân; tận dụng những ưu thế, ưu đãi của các cam kết trong các Hiệp định FTA đã ký kết để mở rộng thị trường xuất khẩu.

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, tập trung cải thiện các chỉ số PAPI, PAR INDEX và SIPAS; đồng hành với doanh nghiệp, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, phát triển mạnh kinh tế tư nhân. Đa dạng hóa các nguồn lực, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, đẩy mạnh hình thức PPP; quản lý chặt chẽ và sử dụng vốn đầu tư hiệu quả.

Tập trung phát triển công nghiệp chế biến, công nghệ cao; năng lượng tái tạo. Đổi mới tư duy theo hướng phát triển kinh tế nông nghiệp, không khép kín, đẩy mạnh tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu hiệu quả, chuỗi sản xuất mới phù hợp tình hình. Phát triển nông nghiệp hữu cơ, bền vững, ứng dụng công nghệ cao, giá trị gia tăng, hình thành các chuỗi ngành hàng chủ lực, có tiềm năng, lợi thế so sánh gắn với xây dựng thương hiệu, đẩy mạnh hơn nữa các sản phẩm OCOP.

Phát triển du lịch gắn với lịch sử, truyền thống, bản sắc văn hóa, phù hợp điều kiện tự nhiên, các sản phẩm đặc trưng, đặc thù (điểm du lịch nông nghiệp…).

Phát triển mạng lưới giao thông, hạ tầng các khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu đồng bộ, hiệu quả (các tuyến cao tốc, đường kết nối, đường nông thôn, cầu dân sinh). Quy hoạch, xây dựng các cảng thủy nội địa, phát triển giao thông đường thủy nội địa. Qua khảo sát các công trình giao thông trọng điểm trên địa bàn tỉnh, Thủ tướng bày tỏ vui mừng trước việc tiến độ các công trình này được đẩy nhanh, công trình càng sớm hoàn thành càng sớm đóng góp cho kinh tế - xã hội, tạo không gian phát triển mới.

Đặc biệt chú trọng bảo vệ môi trường, chống ô nhiễm trên các kênh, rạch để duy trì không gian sống, nguồn sinh kế quan trọng. Có các kịch bản, giải pháp hiệu quả ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu, tình trạng sụt lún, sạt lở, ngập úng gắn với công tác quy hoạch, chú trọng công tác bố trí, cơ cấu lại không gian cư trú của người dân; lấy tài nguyên nước là yếu tố cốt lõi; bảo vệ rừng đặc dụng, giữ gìn đa dạng sinh học.

Quan tâm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, truyền thống. Quan tâm bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo; thực hiện tốt chính sách đối với người có công, các đối tượng bảo trợ xã hội. Coi trọng đầu tư đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đa dạng hoá hình thức và nâng cao chất lượng đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu thị trường lao động và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.  

Chú trọng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng và đảng viên. Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, trong sạch, tận tụy, vì nhân dân phục vụ. Thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Bảo đảm quốc phòng, an ninh; giữ vững trật tự an toàn xã hội; phòng chống hiệu quả các loại tội phạm; tăng cường công tác đối ngoại để góp phần duy trì đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác. Xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc về an ninh quốc phòng và phòng tuyến hợp tác và cạnh tranh về phát triển kinh tế.

Thành lập Trung tâm đầu mối nông sản và thuỷ sản nước ngọt vùng Đồng Tháp Mười

Cũng tại cuộc làm việc, sau khi lãnh đạo các bộ, ngành trả lời các đề xuất, kiến nghị của Đồng Tháp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cho ý kiến chỉ đạo với từng nội dung cụ thể, trên tinh thần ưu tiên hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm.

Theo đó, trên cơ sở Đề án chung về xây dựng Đồng Tháp thành tỉnh tiên phong, kiểu mẫu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Thủ tướng đồng ý chủ trương thành lập Trung tâm đầu mối nông sản và thuỷ sản nước ngọt vùng Đồng Tháp Mười tại tỉnh Đồng Tháp, kết nối với Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL tại Cần Thơ; chủ trương xây dựng mới Bảo tàng Đồng Tháp Mười tại Khu di tích Gò Tháp với yêu cầu khẩn trương lập dự án cụ thể, triển khai căn cơ, bài bản; chủ trương thành lập Trung tâm hỗ trợ Chuyển đổi số khu vực ĐBSCL đặt tại tỉnh Đồng Tháp.

Thủ tướng cũng đồng ý chấp thuận cho tỉnh quy hoạch phát triển 1.300 MW điện mặt trời (dự án điện mặt trời nối lưới) trong Quy hoạch điện VIII của quốc gia và đề nghị tỉnh phát triển mạnh hơn lĩnh vực này.

Trên cơ sở quy hoạch, Thủ tướng yêu cầu tỉnh tính toán, đề xuất cụ thể để triển khai chương trình giải quyết tình trạng xây dựng công trình, nhà ở lấn, chiếm sông, kênh, rạch trên địa bàn; đồng thời xây dựng dự án cụ thể để nâng cấp kênh Mương Khai - Đốc Phủ Hiền nhằm rút ngắn cự ly vận chuyển từ sông Tiền qua sông Hậu và từ sông Tiền đến cảng Cần Thơ…

Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải, Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận xem xét, bổ sung đầu tư mới hệ thống đường gom Dự án Cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ nhằm phục vụ nhu cầu đi lại của người dân.