ĐỪNG THẤY BẠN BUỒN MÀ VUI
Những ngày qua, khu vực Đông Nam Á nóng lên không phải vì nắng tháng Bảy, mà bởi những tiếng súng ở biên giới giữa Thái Lan và Campuchia. Sau nhiều năm căng thẳng âm ỉ, xung đột đã chính thức bùng nổ: pháo binh đã khai hỏa, không quân đã xuất kích và hình ảnh sau đó là hàng chục người thiệt mạng (có cả trẻ em), hàng trăm nghìn dân thường buộc phải sơ tán. Hướng tiếp cận vấn đề bằng quân sự đã đẩy khối ASEAN vào trạng thái bất ổn.
Việt Nam ta có đường biên giới dài với Campuchia và có vị trí địa chiến lược ở trung tâm Đông Dương. Tình hình căng thẳng này khiến chúng ta không thể làm ngơ. Ta đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về diễn biến này. Thế nhưng trên mạng xã hội, trong nhiều dòng trạng thái, chia sẻ và bình luận, lại xuất hiện những luồng dư luận trái chiều. Bên cạnh những dòng bình luận bày tỏ sự quan tâm, chia sẻ lại có không ít người bày tỏ sự hả hê, thậm chí khoái trá, khi “hai người hàng xóm” giải quyết mâu thuẫn bằng quân sự.
Không thể phủ nhận rằng trong quá khứ, cả Thái Lan và Campuchia đều từng có những hành xử khiến dư luận Việt Nam không hài lòng. Thái Lan từng là điểm trung chuyển hậu cần và chính trị của nhiều thế lực chống phá Việt Nam. Còn với chính phủ Campuchia thì cả trong quá khứ và hiện tại đều khiến dư luận Việt Nam nhiều lần đặt câu hỏi. Tuy nhiên, đó là vấn đề của lịch sử, và những phản ứng của dư luận xã hội không đại diện cho quan điểm của Việt Nam. Trên các diễn đàn chính thống, Việt Nam luôn mong muốn hai nước tìm được tiếng nói chung để cùng chung sức xây dựng khối ASEAN ngày càng vững mạnh.
Trở lại vấn đề một bộ phận người dân bày tỏ sự hả hê khi hai nước có sự đụng độ quân sự, một lần nữa chúng ta phải khẳng định rằng đó là quan điểm cá nhân, không đại diện cho quốc gia. Bên cạnh đó, ta cũng phải nhìn nhận một cách tỉnh táo rằng Việt Nam ta chỉ có thể phát triển vững mạnh được khi có môi trường trong nước cũng như quốc tế ổn định. Bởi vậy, sự bất ổn ở khu vực, hay một cuộc chiến tranh, dù ngắn hay dài, dù xa hay gần, cũng luôn để lại hệ lụy vô cùng to lớn. Trước hết về mặt kinh tế, Thái Lan và Campuchia đều là đối tác thương mại, du lịch và đầu tư của Việt Nam. Giao thương Việt Nam – Thái Lan hiện nay đạt gần 20 tỷ USD/năm. Còn Campuchia là cửa ngõ giao thương lớn cho hàng hóa Việt Nam tiến vào thị trường ASEAN lục địa. Khi hai quốc gia này “trao đổi” với nhau bằng vũ khí, cũng đồng nghĩa với đường biên bị đóng, chuỗi cung ứng bị ngưng trệ, thậm chí là đứt gãy, giao lưu nhân dân bị gián đoạn chưa biết đến bao giờ. Điều đó có hại vô cùng.
Về mặt chiến lược, chiến tranh cận biên không bao giờ là “cơ hội”. Nó là rủi ro lớn cho an ninh vùng Tây Nam, là nguy cơ xâm nhập vũ khí, làn sóng người di cư trái phép, và thậm chí là áp lực quân sự gián tiếp nếu các thế lực bên ngoài lợi dụng can thiệp. Đừng quên: chỉ vài năm trước, tình hình Myanmar bất ổn đã khiến ASEAN lao đao. Nay, một cuộc chiến giữa hai nước thành viên nữa sẽ là đòn đánh nghiêm trọng vào sự đoàn kết, vốn đã mong manh, của khối.
Hơn lúc nào hết, Việt Nam cần một môi trường hòa bình, ổn định để phát triển. Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, từ xung đột Nga - Ukraine, khủng hoảng ở Trung Đông, căng thẳng Ấn Độ - Pakistan, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung… Việt Nam ta nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi về tăng trưởng và ổn định chính trị. Chúng ta đang đón làn sóng đầu tư mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, số hóa và hiện đại hóa lực lượng lao động. Để tiến nhanh và bền vững, ta cần môi trường chính trị bên trong và bên ngoài ổn định, biên giới yên bình, tuyến thương mại liền mạch, và một môi trường địa chính trị hòa bình.
Cứ thử hình dung: nếu chiến sự Thái – Cam lan rộng, gây hiệu ứng domino bất ổn ở bán đảo Đông Dương, liệu các nhà đầu tư quốc tế còn yên tâm rót vốn vào Nam Bộ, những địa phương cách chiến tuyến chưa tới vài trăm cây số? Chắc chắn là không. Hòa bình không phải là điều đương nhiên. Nó là nền móng mà mọi phát triển đều cần có. Và vì thế, không có “đại bàng” nào dám “làm tổ” khi xung quanh là tiếng súng, tiếng bom.
Không những vậy, ASEAN từ lâu được thế giới đánh giá là hình mẫu của hợp tác khu vực. Chúng ta đang nỗ lực xây dựng một cộng đồng ASEAN. Nhưng những nỗ lực, hình mẫu đó đang lung lay. Myanmar chìm trong bất ổn. Biển Đông nổi sóng. Và giờ đây, hai nước thành viên “nói chuyện” nhau bằng pháo binh và máy bay chiến đấu. Trong bối cảnh đó, Việt Nam không thể đứng ngoài. Thay vì tập trung phát triển kinh tế, ta lại phải chia sẻ nguồn lực để bình ổn tình hình khu vực. Như vậy chẳng phải sẽ bỏ lỡ các cơ hội để đưa dân tộc tiến vào kỷ nguyên mới?
Tâm lý "hả hê" khi hai người hàng xóm của mình gặp họa, dù họ là ai thì đó cũng là điều hết sức không nên. Một vài dòng cảm xúc trên mạng tưởng chừng vô hại, tưởng như có thể thỏa mãn cảm xúc cá nhân nhưng nó có thể tạo nên tâm lý đám đông, vô tình cổ xúy cho xung đột. Điều này có hại vô cùng. Ta cũng cần hiểu rằng, không sinh mạng nào là vô nghĩa cả. Mỗi người lính ra trận phía sau họ không chỉ đơn giản là nhiệm vụ, là đất nước mà còn là một gia đình một ước mơ, là những số phận mà không ai đáng bị tước bỏ. Bởi lẽ đó, lúc này, trước khi buông những dòng trạng thái thể hiện cảm xúc cá nhân, mỗi người cần tỉnh táo, nhìn rõ đại cục. Và đại cục đó chính là hòa bình, ổn định, phát triển.
Viết đến đây tôi nhớ đến câu nói: Chiến tranh là hoạt động vô nhân đạo nhất của nhân loại. Việt Nam rất mong các bên liên quan tìm được tiếng nói chung để vãn hồi hòa bình, ổn định cho khu vực. Còn đối với mỗi người dân chúng ta, hãy tỉnh táo, đừng để cảm xúc dẫn lối, đừng vui khi những người hàng xóm đang buồn.
Hòa bình là tài sản quý nhất. Hãy giữ lấy nó.
Xuân Thu
